< Dag 56  
Dag 57 Zondag 12 mei Op moederdag naar de kapper
Hirose Ryokan in Takamatsu-shi - ¥ 3800 tatami kamer, sudomari
Tempels: 84 Yashimaji 屋島寺, 85 Yakuriji 八栗寺
Afstand: 19 km / 7 km Kotoden Shido Line: Kotoden-Yashima-eki > Shido-eki > Sakae-sō
Klik hier voor alle foto's van deze dag in een diashow / Click here for all pictures of this day in a slideshow.
Ik slaap prima hier en sta pas om 7 uur op. Ik eet mijn ontbijt met groene thee erbij, die ik zet in het keukentje op de gang. Daarna pak ik alles in, mijn was is weer droog. Ik heb afgesproken met Hirose-san dat ik mijn rugzak hier laat staan en vanmiddag op kom halen. Ik ga alleen met stok en schoudertas omhoog op weg naar tempel 84, die op het Yashima Plateau staat. Het beloofd een warme dag te worden. Het is moederdag en ik moet even glimlachen bij het zien van de mooie bos bloemen 'voor moeder' in de hal bij de voordeur. De moeder des huizes zie ik niet, de vader ook niet. Ik zet mijn rugzak in de hal en verlaat stilletjes het huis om kwart voor 8.

Het pad naar tempel 84, Yashimaji, begint vlakbij Hirose Ryokan. Het is maar 3 km, maar wel omhoog naar 383 meter, zou voor mij nu een eitje moeten zijn eigenlijk. Linksaf de straat uit en rechts omhoog. Ik kom langs twee beelden: een koe en een grote kikker met een kleintje op haar rug. Die geven me een goed gevoel zo aan het begin van deze wandeling. Op deze vroege zondagmorgen gaan veel mensen tegelijk met mij omhoog: hondenuitlaters, joggers, echtparen die hun ochtendwandeling maken en ik tel wel zes henrosan, meer dan ik tot nu toe gezien heb tegelijkertijd op een pad omhoog. Het is duidelijk een populair pad, met asfalt in het midden en de zijkanten zijn keurig geplaveid met grote platte stenen. Het is niet al te steil en heeft veel bochten. Zelfs een kreupele vrouw met twee krukken loopt hier omhoog. We groeten elkaar vriendelijk: Ohayō gozaimasu! Ii tenki desu ne! Goedemorgen, mooi weertje hè! Ze drukt me twee snoepjes in mijn hand, mijn eerste osettai van vandaag.

Mijn kamer in Hirose Ryokan


Gelukskikker
Mijn vest kan al snel uit, een t-shirt met korte mouwen is meer dan genoeg. Aan het begin van het pad hangen waarschuwingen voor inoshishi, wilde zwijnen. Gelukkig kom je die nooit tegen overdag. Na 1 kilometer kom ik langs het monument Yashima Okajisui, de bron die nooit op droogt. Kūkai heeft hier met het bronwater een dienst ter ere van Boeddha gehouden en de incripties in de stenen zouden van hem zelf zijn.

Begin van de klim omhoog

Waarschuwing voor inoshishi

Yashima Okajisui
Halverwege de klim neem ik pauze van 10 minuten op een bankje bij Kuwazo-no nashi, de oneetbare peren. Ik loop al weer te zweten als een otter. Even opdrogen en wat drinken. Hier zou Kūkai gevraagd hebben om een rijpe peer aan een oude boer, maar die wilde niets geven en zei dat de peren niet te eten waren ook al zagen ze er goed uit. Als straf voor zijn gierigheid werden de peren daarna zo hard als stenen en voor altijd oneetbaar.
Een keurig pad

Kuwazo-no nashi
Meer henrosan op weg naar boven
Om kwart over 9 sta ik voor de poort van Yashimaji. Deze tempel staat op een uitgestrekt terrein in het Setonaikai Nationaal Park, er is een winkelstraatje voor souvenirs links van de grote poort. Daarachter is nog een poort. De tempel zelf heeft veel gebouwen, zelfs een museum. De hondō is heel oud, gebouwd in 1300 en is dus een nationaal monument. Er is een apart heiligdom voor de Tanuki, de Japanse das. De Yashima Tanuki was de boodschapper van Jūichimen Senju Kannon Bosatsu, de duizendarmige Kannon, de honzon van deze tempel. Veel beelden van de tanuki, groot en klein, zijn achtergelaten door de gelovigen. Tanuki staat voor monogamie, een vredig gezinsleven, vruchtbaarheid en de restaurant business. Shinto en Boeddhisme zijn hier weer prachtig met elkaar verweven.

De tweede poort
De hondō is nationaal monument
Heiligdom voor Tanuki
Er hangt hier een echt zondagmorgensfeertje, nog zo rustig... Ik blijf hier bijna twee uur, doe eerst mijn rituelen bij de hondō en de Daishi-dō en ga daarna op mijn gemak rondkijken. Er is nog veel meer te zien, zoals die groep van 7 beelden waar een visser bij staat. Ze doen me altijd denken aan de 7 dwergen van Sneeuwwitje. Ik vraag naar ze bij de man in de nōkyōsho en hij schrijft alle zeven namen voor me op, in kanji met furigana. Het zijn de Shichi Fukujin, 7 geluksgoden, in de Japanse mythologie. De god van de vissers heet Ebisu. Bij veel huizen staat hier in de tuin een beeldje van Ebisu samen met Daikokuten, de god van de boeren en de overvloed. Die draagt altijd een zak met rijst en schatten bij zich.

Beltoren en wasplaats

Kleine pagode

Drie van de zeven geluksgoden
Ik eet in de zon op bankje mijn yoghurt met müsli en ga daarna nog veel meer foto's maken. En ik koop een kaartje voor het museum, dat kost ¥ 500. Ik wil het beeld van Senju Kannon Bosatsu, het veelarmige beeld uit 700, zien. Dat staat natuurlijk achter glas. Ik maak er stiekem een foto van. Verder zijn er mooie schilderingen, kalligrafierollen en wat oude spullen, zwaarden en zo, te zien. In de hal naast de ingang staat een goudkleurig beeld van Shō Kannon Bosatsu.

Het museum

Senju Kannon Bosatsu

Shō Kannon Bosatsu
Ik verlaat de tempel via een andere weg, langs Rurihō-no Ike, Vijver van de Smaragden Bal, en kom op een prachtig uitzichtpunt. Ik moet naar de berg Goken-san aan de overkant van de rivier, daar staat tempel 85, Yakuriji. Het pad naar beneden moet hier ergens beginnen, maar ik kan het niet vinden. Ik vraag de weg aan een echtpaar. Ze zeggen allebei: 'Niet doen! Abunai desu, dat is gevaarlijk! Neem hetzelfde pad maar terug'. Nou, nee, dat ben ik niet van plan, dat is wel erg om. Ik vraag het aan een andere wandelaar en hij loopt met me mee om het het pad te wijzen. Hij heet Shuichi, woont hier in de buurt en kent het pad goed. Geen probleem, zegt hij. Maar wel voorzichtig zijn! We praten nog even en wisselen email-adressen uit.
Rurihō-no Ike
Uitzicht op Takamatsu
Shuichi-san wijst me de weg
Het pad is inderdaad erg steil, glad en kronkelig, met trappen. Op een paar stukken hangt een touw voor wat houvast en dat is niet overbodig. Dit vind ik veel leuker dan het pad waar ik omhoog kwam. Op deze manier afdalen doet ook minder pijn aan mijn knieën dan op een continu langzaam aflopende weg. Twee henrosan halen me in, die hebben er flink de vaart in. Ze hebben duidelijk meer ervaring met dit soort paden. Ik doe voorzichtig en rustig aan en na een half uur sta ik op weg 150. Bij de eerste de beste automaat koop ik water en haal de pijnstillende pleister van mijn knie, want het brandt te erg. Het schaafwondje is open gegaan en het spul dat in die pleisters zit lijkt op tijgerbalsem. Ik koel het met ijskoud water en doe er een gewone pleister op. Gelijk even pauze met de schoenen uit en de route naar tempel 85 bekijken. Dat valt mee, het is maar 3 km en ik kan daar eventueel met een cablecar op en neer, mochten mijn knieën te pijnlijk worden.
Jizō beschermt op het pad

Een steil, glad en kronkelig pad
Stukje huisvlijt als wegwijzer
Ik besluit om eerst naar Yakuriji te gaan en daarna met de trein terug van Yakuri-eki naar Kotoden-Yashima-eki om mijn rugzak op te halen bij Hirose Ryokan. Het is al erg warm en het scheelt echt veel zweetdruppels om zonder dat ding te lopen. Daarna neem ik de trein naar Shido-eki. Als ik tempel 86, Shidoji, vanmiddag niet meer haal voor 5 uur, dan maar morgenvroeg. Ik heb er dichtbij gereserveerd bij Iseda Ryokan. Ik bel Hirose-san om te laten weten dat ik pas aan het eind van de middag mijn rugzak kom halen. Om 12 uur loop ik verder. Over de brug is een supermarkt Marunaka en daar sla ik nog wat proviand in. De weg gaat daarna weer gestaag omhoog langs veel steenhouwers bedrijfjes. In alle soorten en maten staan hun produkten langs de weg, van Hello Kitty tot Boeddha. Ik neem de cablecar omhoog, ik vind het veel te warm om te klimmen. Om kwart voor 2 sta ik boven.
Beeldhouwwerk langs de weg
Goken-san
Met de cablecar omhoog
Yakuriji is ook weer een bijzondere tempel, mensen komen hier bidden voor succes in zaken. Hij staat onder de bergtoppen van Goken-san, Berg van de Vijf Zwaarden. Als ik door de poort loop hoor ik trommelen en reciteren. Het komt uit een hal naast de hondō. Jammer, de deur is dicht. Misschien een besloten ceremonie? Je kunt meestal niet naar binnen, maar moet buiten blijven staat achter een houten hek om te reciteren voor de hondō en de Daishi-dō. Soms zit er nog glas achter zodat je niet veel ziet door de weerspiegeling, vooral als het binnen donker is. Raar eigenlijk. En de honzon, de boeddha of bosatsu waar een tempel aan gewijd is, krijg je helemaal niet te zien, die is verstopt. Sommigen worden maar 1 keer in de 30 of 50 jaar tevoorschijn gehaald. Die oude houten of stenen beelden zijn in een schrijn verborgen.
Als ik de bel heb geluid ga ik eerst een poosje in de schaduw zitten op de stoep naast de beltoren en rondkijken. Er komen veel dagjesmensen met kinderen hier op zondagmiddag. En ik zie ineens allemaal kruipende beesten: een grote duizendpoot, waar je voor op moet passen, want die kunnen gemeen bijten (of steken?) en zijn erg giftig. En een hagedisje en een dikke groene rups. Komt dat door de warmte dat die beesten nu tevoorschijn komen?
De poort van Yakuriji
Even in de schaduw bijkomen
Met papa de bel luiden
Na de rituelen ga ik langs het beeld van een paard naar de Jinja die boven de tempel staat. Het paard staat van oudsher in Shinto bekend als boodschapper tussen kami en mensen. Boven eet ik in de schaduw mijn onigiri op terwijl ik mijn voeten laat luchten. Er komen hier maar een paar mensen naar boven. Een gezin met 2 jongens loopt langs alle beeldjes en bakjes die hier opgesteld staan in de bergwand. Ze buigen, klappen in hun handen en gooien muntjes in de bakjes. Ze bidden en offeren voor geluk, gezondheid, goede schoolprestaties, wie zal het zeggen. Ik blijf hier een kwartiertje zitten, het voelt altijd goed tussen de Shinto symbolen.
Als ik weer beneden ben kom ik Takae-san tegen. Hij is een echte serieuze pelgrim, in vol ornaat. Helemaal in het wit gekleed, zelfs zijn schoenen, en draagt de wagesa, stola en juzu, gebedsnoer. Hij vertelt dat hij vandaag tot Shidoji. loopt. We wensen elkaar veel succes: Ganbatte ne!
Het paard als boodschapper
Omhoog naar de Jinja
Geta in alle maten
Het pad naar beneden is makkelijk. Achteraf had ik die best kunnen klimmen. Er staan veel beelden langs het pad en ook een torii. Er zweven veel harige rupsen, ze hangen aan onzichtbare draadjes boven het pad. Ze laten zich uit de bomen zakken. Het ziet er sprookjesachtig uit met het zonlicht op de haartjes. Soms draag ik er eentje ongemerkt een stukje mee.
Als ik bijna bij het Cablecar-station ben zie ik een henrosan met een kopje thee zitten op de veranda van een huis. Een vrouw komt naar buiten en wenkt me: Osettai! Ze serveert me ijsthee en koude koffiegelei met koekjes. Ze vertelt dat ze dit al jaren doet. Ze heet Kayoko Sakakibara. Ze laat me een album vol naambriefjes zien en vertelt hele verhalen, dat ze Indonesië gewoond heeft en aan batikken doet. Ze kent David Moreton, hij is bij haar op bezoek geweest en ze laat me zijn boek zien, dat ik ook heb thuis: Journey of the Soul. Ze is geinterviewd door NHK en heeft daar een film van op DVD. Bij het afscheid geeft Kayoko-san me haar kaartje en ik geef haar mijn naambriefje voor in haar album. Haar huis heet Jin An. Arigatō gozaimasu, Kayoko-san!
Torii
Zwevende rups
Kayoko Sakakibara
Als ik doorloop merk ik ineens dat ik mijn kikkerbelletje, die altijd hangt aan mijn kongōzue hangt, mis. Ik wil eerst teruglopen naar, wie weet ligt die daar ergens op de veranda. Maar ik kijk eerst mijn foto's terug of ik kan zien waar het kikkertje nog aan mijn stok zat. En ja hoor op het pad omhoog naar Yashimaji hangt het er nog. maar op de fot boven bij de Jinja is hij al weg. Dus het heeft geen zin om te gaan zoeken. Jammer, maar ik heb er al zo veel nieuwe kikkertjes: gekregen, gevonden of gekocht. Deze moet ik blijkbaar loslaten. En wie brengt ie nog geluk aan degene die hem vindt.
Ik loop dezelfde weg terug langs alle steenhouwers en sla voor de brug af naar weg 36 richting station Yakuri.
Het treintje komt snel en om 17 uur ben ik terug bij Hirose-san en zijn vrouw. Het is een grappig oud stel, ze runnen ook een restaurantje. Ze gaan zelf net eten en er zitten, zo te zien, twee stamgasten. Eentje begint me hele verhalen te vertellen, hij is behoorlijk aangeschoten. Ik versta er niets van. Ik lach maar wat en zeg: Ah, so desu ka. Mevrouw Hirose is erg druk en opgewonden. Mijn rugzak staat op me te wachten in dehal en mijn kleine zakmesje ligt er keurig bovenop. Dat had ik laten liggen op mijn kamer, ik had het nog niet eens gemist. Ik bedank ze hartelijk voor alles en loop terug naar het station.
De straat naar Yashimaji
Hirose Ryokan
Hirose-san en zijn vrouw
Ik heb trein van 17.21 naar het eindpunt van de Kotoden Shido Line. Iseda Ryokan staat in de straat langs de haven en heeft een mooi uitzicht. Ik hoop maar dat mijn kamer daar op uitkijkt. Ik sta er om kwart voor 6 voor een dichte deur, bel aan, maar geen mens doet open. Ik loop om het huis en kijk bij een raam naar binnen. Het ziet er erg leeg en onbewoond uit. Ik bel het telefoonnummer, maar er wordt niet opgenomen. Wat nu? Twee huizen verder is een kapper en die is open, hij staat iemand te knippen. Ik vraag of hij iets weet over Iseda Ryokan. Hij heeft geen idee, maar haalt zijn vrouw erbij. Die zoekt in telefoonboek en vindt een ander nummer. Ze belt dat en krijgt te horen dat er iemand aankomt om me op te halen. Terwijl ik wacht vraag ik of haar man mijn pony kan knippen, die wordt veel te lang. Ze gaat het aan haar man vragen. Even later komt er een vrouw op de fiets aan. Ze maakt haar excuses en zegt dat ik naar Sakae-sō in de straat hierachter kan slapen. Als de kapper zegt dat hij me nu kan knippen, spreken we af dat de kappersvrouw me daarna naar Sakae-sō brengt en vertrekt de vrouw weer op de fiets.
Shido Baai
Vissershaven

Gezicht op Sanuki-shi
Dus om half 7 lag ik achterover in de stoel en de vrouw wast mijn haar en behandeld het met turietamento, treatment. Mijn haar is al twee maanden veel te stug en klitterig en nu is het weer zacht en glad. De kapper knipt mijn pony en de puntjes bij. Alles gaat heel precies en het kost maar ¥ 2000. De vrouw maakt een foto van me. Mijn haarkleur zien ze niet vaak in deze lengte bij een vrouw. Ik ben een heel bijzondere klant! Ik geef mijn naambriefje en zij mij hun kaartje. Ze zal me de foto mailen en ik zal hen de foto mailen, die ik nam in de spiegel van ons drie. Wat een aardig stel. Daarna loopt zij met me naar de Ryokan. Onderweg vraagt ze of ik wel eens in Frankrijk ben geweest. Jazeker, vaak genoeg en wel vijf keer in Parijs. Ze wil daar erg graag een keer naartoe en ook naar Mont St. Michel. We nemen hartelijk afscheid en beloven te mailen. De okusan van Sakae-sō staat me bij de deur op te wachten. Okusan vraagt of ik eerst wil eten of in bad. Nou liever eerst eten, ik heb erge trek. Het is een prima maaltijd, iets meer dan doorsnee: Lekkere gare tai, zeebaars, sashimi en een stoofpotje. Ik zit alleen in de eetkamer, de andere gasten hebben al gegeten.
Bij de kapper
De ingang van Sakae-sō
Mijn kikkerverzameling
Na het eten doe ik mijn wasje in de wasmachine aan en neem een bad. Ik heb een twee-persoonskamer met twee opgemaakte bedden, ik leg alle futons op elkaar. Het is wel gehorig hier, ik hoor een man in de kamer naast me snurken en hoesten. Straks de oordopjes maar weer in. Ik zoek alle kikkertje die ik verzameld heb bij elkaar en kies het kleine plastic kikkertje van de apotheek om aan mijn stok mag hangen.
Ik check mijn mail, er is een bericht van Shuichi-san die vanmorgen met me meeliep om me het juiste pad naar beneden te wijzen. Hij vraagt of alles goed is gegaan en of ik veilig aangekomen ben. Ik antwoord dat alles prima is en stuur de foto's mee die ik van hem en mij maakte. Ik chat kort met Jaap, die is nu bij Pa. En ik kijk even op Facebook: Noëlle is op moederdag verwend met veel lieve briefjes van de kinderen.
Jasbir is ook weer op de hoogte. Het is erg fijn om met iemand, die de henro al gedaan heeft, over je ervaringen te praten. Het lijkt me erg leuk om hem straks in Tokyo te ontmoeten.
Om half 12 ga ik slapen. Het ontbijt is om half 7.
Klik hier voor alle foto's van deze dag in een diashow / Click here for all pictures of this day in a slideshow.
< Dag 56