< Dag 55  
Dag 56 Zaterdag 11 mei Wandeling in Ritsurin Park
Zen-kappa-Dōjō in Takamatsu-shi - ¥ 5000 westerse kamer met Zen-diner en -ontbijt
Tempel: 83 Ichinomiyaji 一宮寺 en Ritsurin Kōen
Afstand: 23 km / Yosan Line Kinashii-eki > Takamatsu-eki, Takamatsu Kotohira Railway > Ichinomiya-eki
Klik hier voor alle foto's van deze dag in een diashow / Click here for all pictures of this day in a slideshow.
Ik word om kwart over 5 wakker. Ik heb goed geslapen hier en sta verkwikt op. Ik ga eerst een ochtendwandelingetje maken op het terrein. Het regent nog zachtjes, het is meer een druilerige mist. Het is windstil en er is nog geen mens te zien. Alleen een van de twee waakhonden komt even zijn hok uit. Ik kom langs een heuvel waar trapsgewijs kleine boeddhabeeldjes staan in rijen, de heuvel is nog lang niet vol. Verderop is een trap met aan weerszijden grote boeddha- en bosatsubeelden. De trap gaat naar een hondō, tenminste dat vermoed ik, het hek is dicht. Het is nog best groot hier, er staan meer gebouwen, waaronder een lelijke betonnen flat van twee verdiepingen, zo te zien voor de gasten die hier in retraite zijn. Ik denk dat daar de jonge vrouw en de twee jongens verblijven.
Ik loop terug naar mijn kamer en pak mijn spullen alvast in. Om kwart over 6 precies loop ik de zaal in. Niemand te zien, maar ik hoor iemand lopen en ik roep sumimasen! De kokkin komt achter in de zaal door een schuifdeur, zij heeft haar kamer daar. Ze zegt: Geen zazen vandaag, want het is zaterdag. In het weekend alleen de ochtenddienst om half 7. Even later komen de oude en de jonge monnik binnen met de jonge vrouw en de twee jongens in hun kielzog. De jonge monnik gaat achter een grote klankschaal zitten en de oude monnik neemt plaats op een kussen voor het altaar en steekt wierook aan. Wij vieren zitten op een plat kussentje aan de zijkant. Met sonore stemmen reciteren de twee monniken soetra's. Wij hebben een boekje voor ons en kunnen daar uit meedoen. Dat lukt geen van ons echt, alleen de hart soetra gaat goed. Die doen ze hier heel langzaam en duidelijk. De jonge monnik begint daarna te praten, ik versta er weinig van, totdat ik hem ineens Oranda, Erii Yurendo hoor zeggen. Ik denk dat hij al onze namen noemt en de zegen vraagt voor ons allen. Het gaat hier volgens strakke regels: we moeten buigen met gevouwen handen voor de borst: gasshō. Aan het begin drie maal knielen, met voorhoofd op de grond en weer omhoog in de richtting van de hoofdmonnik, het lijkt op een kleine zonnegroet. En dat doen we aan het eind weer. De hoofdmonnik vertelt geen verhaal zoals bij een Shingon ochtenddienst vaak het geval is. Ik doe zo goed mogelijk alles mee. Hierna lopen we zwijgend in een rijtje naar de eetzaal.

De waakhond komt even kijken


Veel Boeddha's en Bosatsu

De meditatiezaal

De klankschaal

In de eetkamer
Het ontbijt is karig: bruine rijst, een soort pap en wat ingelegde groente, met het extra stukje daikon, dat ik nu bewaar voor de 'afwas'. Er wordt niet gepraat tijdens het eten. Alleen het hoognodige, aanwijzingen en zo, maar geen social talk. De oudere man is er niet bij en ik zit naast de hoofdmonnik. Hij zegt niets tegen me en ik zwijg eveneens netjes. Maar ik knoei wel weer tijdens het afwasritueel... Na het ontbijt gaat ieder weer zijns of haars weegs. Ik haal mijn spullen op en voordat ik vertrek zeg ik de jonge monnik en de jonge vrouw die nog in de eetzaal zitten gedag. Ik mag een foto van ze maken. Daarna groet ik de kokkin in de keuken en bedank haar voor haar hulp. Zij wil ook wel op de foto. Als ik mijn schoenen aan zit te doen bij de voordeur, komt de oudere man er net aan in een bestelwagentje. Hij is de klusjesman en woont hier niet. Hij vindt het geweldig zoals ik er nu uit zie in mijn henro outfit en wil gelijk met me op de foto.
De kokkin in haar keuken

Uitzicht van mijn kamer
Afscheid van de klusjesman
Om kwart voor 8 vertrek ik uit dit stille grijze Zen-gebeuren, vriendelijk uitgezwaaid door een andere monnik die voor de deur van het kantoortje bij de ingang staat. Dit was een bijzondere ervaring, maar niet iets waar ik nog eens naar terug zou willen. Ik ben er ook niet veel wijzer geworden, heb geen vragen kunnen stellen. Jammer wel...
De weg naar beneden heeft een paar grote haarspeldbochten en ik probeer via een klein paadje een van de die bochten af te snijden, maar dat is nu echt te steil en te glibberig voor mijn arme, pijnlijke knieën. Na drie kwartier al een plaspauze en ik eet wat op een bank naast de weg. Na dat ascetische Zen-ontbijt heb ik snel weer trek. Het is nog steeds mistig, ik bevind me in een stille grijze wereld. Om 9 uur loop ik door en pas op het stuk rechte weg naar beneden richting Takamatsu trekt de mist langzaam op en zie ik wat meer van de omgeving.

Ochtendmist op weg naar beneden

Naar tempel 83, Ichinomiyaj

Takamatsu is maar vaag te zien
Even later heb ik mijn eerste ontmoeting van deze dag: een andere henrosan. Hij zit bij een hoop rotsen en beplakt zijn pijnlijke voeten met tape. We beginnen het gebruikelijke gesprek: waar kom je vandaan en hoe lang loop je. Als hij hoort dat ik uit Oranda kom, zegt hij dat hij uit Nagasaki komt en begint hij over onze koningin en prins, Oranda Mura en Huis ten Bosch, hij weet er alles van. We wisselen naambriefjes uit. Hij doet de henro voor de tweede keer en nu gyaku-uchi, omgekeerd. Dat is drie keer zo moeilijk, want hij heeft geen hulp van de wegwijzers, die wijzen allemaal de andere kant op. Hij is pas een paar dagen aan het lopen. Ik wens hem veel sterkte en succes.
De weg gaat verder langs bonsaiboompjes kwekerijen en na een poosje kom ik door een rustige straat en bij de eerste automaat koop ik warme chocomel. Nu nog een plek om even te zitten. En dat is niet zo simpel langs een Japanse straat in een buitenwijk, geen bankjes of muurtjes waarop ik even uit kan rusten. Maar dan zie ik ineens een overweg in de verte. Dan moet Kinashi-eki vlakbij zijn. Ik versnel mijn pas en wat een mazzel: de trein naar Takamatsu-eki gaat over 5 minuten. Ik heb er al 8 km opzitten en het voortdurende afdalen heeft vooral mijn linkerknie geen goed gedaan. Vanaf nu even rustig aandoen dus en ik stap op de trein.

Het paadje om de bochten af te snijden

Henosan uit Nagasaki

Gelukskikker langs het pad
Het is maar twee haltes naar Takamatsu-eki en wat een verschil. Van een rustige buitenwijk tegen de bergen aan sta ik ineens in een grote stationshal en even later op een wijds plein met moderne hoogbouw. Hotel Clément staat er prominent bij met 21 verdiepingen. Dit is een plaats met grotestads allure. Veel meer dan Matsuyama, ook al heeft dat meer inwoners. Ik ruik ineens heerlijke etensgeuren en krijg zin in iets hartigs. Tegenover het station is een udonrestaurantje. Ik bestel koude udon met soyasaus en lenteuitjes. En een stuk gepaneerde vis en gefrituurde soja sushi, maar dat kan ik niet meer op. Mijn ogen waren groter dan mijn buik, zoals mijn moeder altijd zei. Ik pak alles in, dat is voor mijn lunch later. Het is pas 11 uur, wat ga ik nu doen? Misschien eerst de stad in en naar het Ritsurin Kōen, park, dat is heel mooi volgens Jasbir. Bij de Toeristeninformatie krijg ik kaarten van de stad in 't Engels en de tijdschema's van de JR-trein en de Kotoden Railway. Ik stop mijn rugzak en hoed in een locker en besluit om met de Kotoden Kotohira Line eerst naar tempel 83, Ichinomiyaji, te gaan. Daarna heb ik een rustiger gevoel om de rest van de dag hier wat rond te kijken. Die lijn heeft ook een halte bij dat park. Ik neem geen regenkleding mee, want het blijft droog en het zal misschien weer zonnig worden. Mijn vest en sjaal gaan wel mee.

Takamatsu-eki

Staionsplein met Hotel Clément

Kotoden, halte Ichinomiyaji
Ik ben om 12 uur bij Ichinomiyaji, het is een kleine tempel middenin een woonwijk. Het is er rustig en ik doe op mijn gemak de rituelen en maak een praatje met man in de nōkyōsho. Ik vraag hem naar de kalligrafie die hij gemaakt heeft. Wat staat er nu precies? Hij gaat het voor me opschrijven in wat duidelijker kanji en in het Romaji, Romaans, ernaast. Shou Kannon staat er. Kannon begrijp ik, maar wat is Shou? We zoeken het allebei in het woordenboek op onze iPhones. We vinden het niet en hij weet het Engelse woord niet. En dan gaat het andere loket van de nōkyōsho open en daar zit een jonge monnik die wel wat Engels kent en hij schrijft het op: Shō = Sint, dus heilige en Shō Kannon Bosatsu is de Goddess of Mercy Bodhisttva, vertaalt de jonge monnik. Zij is de hoofdgod van deze tempel. Zo, weer wat geleerd. Ik bedank de beide heren hartelijk.
Wasplaats van Ichinomiyaji
Meisje brandt wierook voor oma
En mag een wensbriefje kopen
Ga nog wat rondkijken en foto's maken, het is hier zo heerlijk rustig. Een klein meisje komt met haar oma en ze mag de kaarsje en wierook branden en een wensbriefje kopen. Ik stop mijn hoofd in het kleine schrijntje Jigoku no Kama, de helleketel. Ik blijf gelukkig niet vastzitten. Als je klem blijft zitten heb je gezondigd. Dus ik ben rein van hart. Bij de uitgang kom ik een henrosan op de fiets tegen, we maken even het gebruikelijke praatje en hij wil graag met me op de foto.
Jigoku no Kama
Selfie met fiets-henrosan
Niōmon van Ichinomiyaji
Ik neem de trein terug en stap uit bij Ritsurin Kōen. Daar heb ik geen spijt van, want het is een prachtig park en ik merk al snel dat ik genoeg krijg van de stad, het verkeer is me te druk. Ik krijg er hoofdpijn van en ik begin weer te hoesten en te rochelen. De hoofdpijn gaat niet vanzelf over en ik neem een pijnstiller. Ik hoop maar dat ik niet verkouden word.
Ik koop een ijsje naast een bruggetje waar veel duiven zitten. Een paar jongetjes, duidelijk broertjes, vermaken zich met de duiven, die erg tam zijn. Als ik op een bankje ga zitten om mijn ijsje op te eten, komen er gelijk een paar duiven op me af. Ze zijn ook erg opdringerig! Ik voer ze wat van mijn koekje en opeens zitten er drie tegelijk op mijn schoot en schouders en gaan ze ook nog vechten met elkaar. De mensen blijven lachend naar me staan kijken en ik vraag iemand om er een foto van te maken.
Spelen met duiven in Ritsurin Kōen
Ze lusten ijshoorntjes
De duiven zijn erg opdringerig
Ik wandel het hele park rond, het is schitterend aangelegd met vijvers en bruggetjes, in het oude theehuis drink ik een kopje thee met uitzicht op een mooie vijver. Op een andere grote vijver worden mensen in een soort gondel rondgevaren, het ziet er allemaal uit als op een Japanse prent. Perfect aangelegd en keurig onderhouden. Wat een contrast met de vaak zo verrommelde lelijke straten vol slecht onderhouden huizen en al die elektriciteitsmasten. Ik snap best dat veel Japanners hier even tot rust willen komen en komen genieten van al dat moois.
Alles is prachtig aangelegd
Uitzicht vanuit het theehuis
Theedrinken met uitzicht
Op weg naar de uitgang kom ik een gaikokujin, buitenlander, tegen. Hello, where are you from? Israël! Hij woont en werkt al twee jaar in Japan, eerst in Tokyo en nu in Nagoya. Hij heet Alon, kom uit Tel Aviv, hij werkt voor een groot pharmaceutisch bedrijf met alleen maar Japanners. Alon spreekt en verstaat goed Japans. Hij is voor 't eerst op Shikoku voor zijn werk. Hij weet niets over het eiland en van de henro heeft hij nog nooit gehoord. Hij vraagt wat het inhoudt en ik vertel hem er iets over en dat ik heel erg geniet van de wandelingen in de bergen en nu hier snel weer het park in gevlucht ben, omdat ik niet meer zo goed tegen de drukte van een stad kan. Hij zegt dat hij een echte stadsjongen is en eigenlijk helemaal niet van natuur houdt. Maar nu hij toevallig dit park in is gelopen, omdat hij tijd over heeft na een vergadering, vindt hij het toch wel erg mooi. We wensen elkaar goede reis en shalom!
Hoeden op en varen maar!
Alles is keurig aangeharkt
Alon uit Tel Aviv
Ik neem de bus terug naar het station en koop er wat eten voor vanavond en morgen. Ryokan Hirose, waar ik gereserveerd heb is sudomari, zonder maaltijden. Ik vraag bij de Toeristeninformatie of er hier een Starbucks is en ja hoor in de Shopping Mall. Ga ik daar nog naartoe? Dat is weer 20 minuten lopen en straks ook weer terug. Toch maar doen, want WIFI en cappuccino! Op weg er naartoe loop ik toch even de lobby van het Clément Hotel in. Het is er groot en luxueus. Maar WIFI alleen op de kamers en niet in de lobby, jammer. En de bar op de 21-ste verdieping gaat pas om 5 uur open en het is nu half 5. OK, dan toch maar naar Starbucks. Maar eerst ga ik even met de lift naar boven voor het uitzicht. Op de 21-ste is een bijeenkomst van de Daigaku, universiteit, gaande, dus ik ga een verdieping lager, daar is het restaurant, dat ook nog dicht is. Maar er is wel een mooie ruimte met stoelen met uitzicht op de stad en de haven waar ik de veerboten naar de eilanden zie gaan. Ik blijf er even zitten genieten.
Terug bij Takamatsu-eki

Hotel Clément
Uitzicht vanaf de 20-ste verdieping
Weer beneden loop ik naar de waterkant. Als ik meer tijd had, zou ik wel naar zo'n eiland willen varen. Wie weet als ik klaar ben met de henro... Door naar Starbucks, dat is weer even zoeken in de Shopping Mall, die heel mooi overdekt is en gezellig druk. Het is vol in Starbucks maar ik vind achterin nog een makkelijke stoel met stopcontact ernaast. Alleen de WIFI lukt niet. Ben ik het wachtwoord vergeten? Ik dacht 't niet, maar ik kom er niet in. Nou ja, dan alleen opladen en de foto's van vandaag nakijken en bewerken onder het genot van een tiramisu ijskoffie met slagroom. Ik kreeg bij de ingang een klein proefbekertje van dat drankje en dat smaakte wel naar meer. Het kost wel ¥ 550!
De haven met veerboten
Op de kade van de veerboten
De veerboot naar Okayama
Na een uur heb ik het wel gezien hier. Op weg naar de uitgang kom ik Alon weer tegen. Hij is net als ik verleid met de tiramisudrank en heeft een grote besteld. We blijven even staan praten en hij zegt dat hij door mijn verhaal over de henro en door de wandeling in het park, waar hij erg van genoten heeft, is na gaan denken over de tocht. Hij vindt het wel een hele uitdaging. Ik vertel hem in 't kort iets over de 88 tempels en de rituelen. Laat hem mijn stok zien en vertel iets over Kūkai. Dus wie weet heb ik weer iemand geïnspireerd, dit keer een echte stadsjongen uit Tel Aviv. Nogmaals shalom, Alon!
Terug op station haal ik mijn rugzak op en neem de Kotoden Shido Line naar Kotoden-Yashima-eki. Het is al donker, gelukkig staat Hirose Ryokan vlak achter het station. Om even voor acht uur bel ik aan en een vriendelijke oude man doet open. Ik stel me netjes voor en verontschuldig me voor mijn late komst. Hij bromt: Daijōbu desu, het is al goed. Er staat een mooi bloemstuk in de hal, met een hart waarop 'Happy Mother's Day' staat. Dat is ook zo, morgen is het zondag en moederdag.
Shopping Street
Tiramisu ijskoffie bij Starbucks
Happy Mother's Day
De oude man schrijft me in, ik betaal hem ¥ 3800 en hij brengt me naar mijn kamer boven. Hij laat me de ofuro zien, die is over half uur klaar, zegt hij, wijst me de wasmachine en oyasuminasai! Ik heb hier het rijk alleen als enige gast. Alles is schoon en keurig netjes opgeruimd. Op de overloop is een keukentje met serviesgoed en alles om thee te zetten en eten op te warmen. Ik heb een mooi ingerichte tatamikamer. Wat een verschil soms, het kan ook wel eens erg rommelig en viezig zijn en dan betaal je 5000 tot 6000 yen, dan wel met eten erbij. Er liggen twee futons klaar, maar in de kast ligt er nog een en die leg ik er bovenop. Ik zal straks vast lekker slapen. Morgen wil ik vroeg weg. Ik kan mijn rugzak hier zolang laten staan en alleen met mijn schoudertas en kongotsue naar boven wandelen naar tempel 84, Yashimaji. Dat is slechts 3 km omhoog tot bijna 300 meter.
Het was weer een geslaagde dag en na het hete bad ga ik tevreden slapen.
Klik hier voor alle foto's van deze dag in een diashow / Click here for all pictures of this day in a slideshow.
< Dag 55