< Dag 38  
Dag 39 Woensdag 24 april Expresstrein naar Matsuyama

Tsuyado Toyogahashi, Ōzu-shi - gratis
Tempels: Bangai 8 Toyogahashi, 51 Ishiteji 石手寺
Afstand: 10 km / JR Yosan Line Expresstrein van Iyo-Ōzu-eki > Matsuyama-eki

Klik hier voor alle foto's van deze dag in een diashow / Click here for all pictures of this day in a slideshow.
Ik slaap hier goed. Net als anders ga ik 2 keer eruit om te plassen en daarvoor moet ik nu naar buiten. Maar het is niet koud en het regent nauwelijks nog. Het verkeer valt 's nachts ook mee en heel af en toe hoor ik Shinohara-san zachtjes snurken. Kohei ligt naast me te slapen, als een baby op zijn buik. Die oordopjes zijn wel een ideale oplossing in deze situatie!
Om 6 uur ben ik klaarwakker en ik neem een diclofenac tegen de pijn in mijn linkerknie. Het warmtekussentje met steunverband dat ik er voor 't slapen op heb gedaan heeft niet echt geholpen. Of misschien wel en zou de pijn nu veel erger zijn. Ik ga vandaag geen lange wandeling maken, dat is me wel duidelijk. Alleen naar de tempel hiernaast en dan naar Ōzu-eki, verder niet.
Ik sta op en kijk in mijn rugzak wat ik nog heb voor ontbijt: alleen een beker instant ramen seafood. Ik loop naar de tempel, de beheerder is er niet. In het woonhuis erachter, waar ik hem de gisterenavond vandaan zag komen, klop ik op de deur. Sumimasen! Zijn vrouw doet open en ze schenkt op mijn verzoek heet water in mijn beker ramen.
Terwijl ik ontbijt is Shinohara-san al aan het pakken. Hij hijst zich in een lange plastic regenjas en zet zijn hoed op met plastic hoes, want het begint weer te regenen. Hij vertrekt vroeg want wil vandaag bij tempel 44 zien te komen. Kohei-san en ik wensen hem veel sterkte met dit weer!
Ik installeer me op mijn bed en schrijf mijn dagboek van de laatste 3 dagen met een muziekje erbij. Kohei-san en ik praten wat. Hij is 25 jaar en spreekt zo goed Engels omdat hij een paar jaar in Londen heeft gewoond. Hij werkte bij een bedrijf dat rugzakken maakt. Hij gaat zijn ontbijt en andere boodschappen halen bij Lawson en wil gelijk gaan vragen of hij nog een nachtje hier kan slapen. Hij ziet het vandaag niet zitten om in de regen te lopen. Het blijft de hele dag zo, zegt hij. Even later komt hij opgelucht terug: hij mag blijven! Hij kruipt in zijn slaapzak en valt prompt weer in slaap.
Ik ga mijn spullen pakken en vertrek om half 11. Kohei-san wordt heel eventjes wakker, mompelt 'ki wo tsukete' en slaapt verder. Wie weet komen we elkaar nog een keer tegen.

Shinohara-san en Kohei-san


Shinohara-san vertrekt

Waarom drie i.p.v. twee vingers?
Kohei-san is weer in diepe slaap

De tsuyado met ervoor het toiletgebouwtje.
Het regent nog steeds, dus ik hijs me in mijn regenponcho en zet mijn hoed op. Ik ga eerst naar de tempel en doe mijn rituelen voor de Hondō. Daar staat een groep mannen die met de bus zijn en heel mooi zingen na het opzeggen van de hartsutra. Daarna gaan we onder de brug kijken waar Kūkai volgens de legende de nacht doorbracht om te schuilen voor de regen. Er is inmiddels wel een snelweg bijgebouwd die weer over deze weg met de brug loopt. Zeker in dit weer geeft het allemaal een wat troosteloze aanblik. Een riviertje met een brug erover en daar weer een grotere weg overheen aangelegd.
Hondō van Toyogahashi staat aan de weg

En daarover loopt een nog drukkere weg!

Over de brug en naar beneden
Iedereen gaat onder de brug de gebeden en rituelen doen bij het beeld van de slapende Kūkai in plaats van bij de Daishi-dō. Ik doe dat ook en maak foto's van de slapende Kūkai. Het is er nu donker en somber onder de brug waar Kūkai ligt te slapen. Maar het blijft een bijzondere plek. De legende gaat dat Kūkai hier op een nacht onder de brug sliep en eerst bad voor alle mensen, die een zwaar leven hadden op het land en geen tijd hadden om te mediteren en te bidden. Daarom deed hij het voor hen. Het is sindsdien de gewoonte geworden onder henrosan om niet op deze brug te tikken met hun stok. En ook niet op alle andere bruggen op Shikoku, want Kūkai zou er wel eens onder kunnen liggen slapen en we mogen hem niet wakker maken. Ik ben daar nu aan gewend en til automatisch mijn stok op als ik een brug over ga. Ik ga van van deze tempel ook de stempel halen. Er zitten wat extra lege bladzijdes achter in mijn nōkyōchō, stempelboek. De vrouw van de beheerder zit nu in de nōkyōsho en maakt de stempels. Ze wenst me veel succes: Ganbatte ne!

De slapende Kūkai onder de brug
Achter het paarse gordijntje ligt Kūkai ook

En in de reling van de brug nogmaals
Op 12 uur vertrek ik in de stromende regen langs de drukke weg richting het station Iyo-Ōzu. Ik kom langs een kerk, de eerste die ik bewust zie hier en ga er even binnen kijken. Dit is dus zo'n kerk waar Japanners graag in trouwen met alles er op en aan. Ook al zijn ze niet christelijk, ze laten graag op die manier hun huwelijk inzegenen.
Ik heb honger, die beker ramen is allang verteerd. En zie: daar is de grote gele M! Ik krijg ineens zo'n zin in frietjes, dus hup naar binnen. Ik bestel voor ¥ 500 frites met kipnuggets en een medium latte. De frietjes zijn bruin en krokant, best lekker. En de koffie ook. Ik neem er nog eentje, ik blijf hier lekker droog zitten tot de ergste regen over is, want het begint nu echt flink te hozen. Ik bestudeer de route en bedenk wat ik nu het beste kan doen i.v.m. mijn geldprobleem. Als ik gratis kan slapen bij tempel 44 of 45 neem ik trein naar Uchiko en vandaar de bus naar tempel 44. Zo niet, ga ik door met de trein naar Matsuyama.
Eerst maar op het station hier zien te komen. Het houdt gelukkig op met regenen en om half 1 ga op weg.
Op de hoek kom ik een vrouw tegen in regenpak. Ze roept: Elly-san! Ik zie nu dat ze een kongozue en een rugzak draagt, maar herken haar niet direct. We praten even en ineens weet ik het weer, het lijkt zo lang geleden, mijn eerste wandeldag! We hebben elkaar toen ontmoet in de minshuku met de lekkere stoofpot. Ze heet Chiyomi en komt uit Fukuoka. Wat leuk om haar hier weer te zien. Ze loopt veel sneller en maakt meer km per dag dan ik, maar daar ik wat gesmokkeld heb met trein en bus zijn we nu weer gelijk. Zij gaat nu dapper op weg naar tempel 44. We nemen hartelijk afscheid: Mata ne! Tot ziens!

De trouw-kerk

Eerste en enige M-menu op deze henro

Chiyomi-san
Ik neem de weg naar het station via rustige straten. Dat duurt wel langer, maar loopt prettiger met dit weer. Het regent niet meer, maar de wolken hangen erg laag. Ik heb al bijna 5 km gelopen als ik eindelijk Iyo-Ōzu-eki, het station, vind. Ik ben via wat achterafstraatjes gegaan en was er al voorbijgelopen, zo verstopt en klein ligt het tussen de huizen. Ik heb nog steeds pijn in mijn knie, al dat vochtige weer doet er geen goed aan. Blij toe dat ik voor de trein heb gekozen. Er gaat wel een trein naar Uchiko, maar vandaar gaat er geen bus naar Kuma-Kōgen, waar tempel 44 staat. Ik koop dus een kaartje voor de expresstrein naar Matsuyama-eki. Vanaf daar kan ik wel met de bus naar Kuma-Kōgen. De expresstrein gaat om 14.45 en 25 minuten later komt hij aan in Matsuyama.

Onderweg naar het station...

...langs rustige weggetjes.

Selfie in de spiegel op Iyo-Ōzu-eki
Ineens sta ik weer in een grote drukke stad met hoge gebouwen en trams voor het station! Omdat ik bijna een uur moet wachten op de bus naar Kuma-Kōgen, koop ik eerst een paar onigiri en en een flesje thee bij de stationskiosk en ga dan de ING-bank nog maar eens bellen. Na veel gepraat, de verbinding wordt nog een keer verbroken, krijg ik te horen dat ik zelf mijn nieuwe credit card in ontvangst moet nemen op het adres dat ik aan ze doorgeef. Ik spreek af dat ik ze later terugbel als ik weet waar ik volgende week ben en het adres dan door zal geven.
Ik denk even na en besluit dan om in Matsuyama te blijven en vanaf hier de komende dagen in tegenovergestelde richting de tempels te bezoeken. Ik kan bij tempel 51 beginnen en dan naar tempel 50 t/m 44. Ik ga naar de toeristeninformatie in het station. Daar spreken ze wonder boven wonder Engels, het meisje dat me te woord staat zelfs heel goed. Ze heet Tomomi en praat honderduit, vertelt dat ze in Nederland is geweest op vakantie. Ze heeft bij een vriendin in Apeldoorn gelogeerd. Ik vraag haar naar goedkope overnachtingen in Matsuyama en ze raadt me de jeugdherberg aan: ¥ 2100 per nacht op een slaapzaal. Dat lijkt me wel OK. En die staat vlakbij tempel 51, Ishiteji en de beroemde Dōgo Onsen. Ik vraag of ze voor me naar de tempel wil bellen om te vragen of ik daar vannacht in de tsuyado kan slapen. Ik vertel haar mijn probleem met contant geld. Haar collega belt direct en het is OK. Ik moet ik er nu wel direct heen met de tram, want voor 5 uur moet ik me daar melden bij de nōkyōshō! Dus hup, snel naar de tram, die komt er gelukkig net aan. In de tram praat ik met een oudere man, een Amerikaan, die op weg is naar Dōgo Onsen. We zijn binnen 20 minuten bij het eindpunt, waar ook de onsen is. Als we uitstappen wijst hij: Kijk daar is je tempel. Ik zie een hele hoge trap aan het eind van een straat. Ik loop zo snel ik kan en ben om 16.45 boven.
Ik kijk even rond en vraag aan iemand: Nōkyōsho wa doko desu ka? Waar is het stempelkantoortje? Hè, die is hier niet! Dit is een Jinja... De Isinawa Schrijn. Sta ik in de verkeerde tempel! In mijn haast om boven te komen heb ik niet eens gezien dat er zo'n grote tōri, jinjapoort, in de straat voor die trap staat.

Tomomi-san

Eindpunt tram: Dōgo Onsen

Trap naar de verkeerde tempel, een jinja
!
Zo snel als ik kan ren ik de trap weer af en vraag beneden de weg naar Ishiteji. Dat is nog zeker een kilometer lopen, dat haal ik nooit voor 5 uur. Ik hou een auto aan met een vrouw achter het stuur en vraag of ze ook die kant op gaat en of ik een stukje mee mag rijden. De dame zegt OK, stap maar in en precies om 5 voor 5 sta ik voor de poort van tempel 51. Ik ren naar binnen en hijgend kom ik aan bij de nōkyōsho. Een vriendelijke monnik schrijft me in, hij spreekt ook wat Engels, hij verwachtte me al. Daarna gaat hij me voor me naar de tsuyado en waarschuwt me voor de ongelijke stenen overal en de rommel. We lopen via een tuin, een binnenplaatsje en langs wat gebouwen naar een oud gebouw achterin. Het is hier inderdaad nogal een rommeltje, er liggen oude ornamenten langs het pad, griezelige monsterkoppen, ik denk dat het oude dakpannen zijn. En het ruikt niet al te fris bij het toiletgebouwtje waar we langs lopen, ik denk niet dat ik daar gebruik van ga maken. Even verder is de ingang van de tsuyado. Binnen doe ik mijn schoenen uit, er staat een rij slippers klaar onderaan de trap.
Oude dakornamenten

Wasbakken naast de tsuyado

Ingang van de tsuyado
Ik mag op de eerste verdieping slapen in een grote tatamizaal en ik ben de enige gast. Zo te zien was dit ooit een feestzaal, achterin is een groot podium. De monnik wijst me de grote stapel futons, dekens en kussens in de hoek naast de deur en laat me zien dat er maar 1 hanglamp is, die het doet, en wenst me een goede nacht.
Het is hier gelukkig wel schoon en het stinkt niet. Er staan wat tafeltjes langs de kant met wat boekjes erop. Er zijn geen gordijnen voor de grote ramen, het glas is hier en daar gebroken. Ik kijk uit op bomen op de heuvel achter de tempel. Ik richt naast het podium een hoekje in met futons en wat tafeltjes en een stoel die ik vind op het podium. Er staat ook een elektrisch straalkacheltje. De tafeltjes zijn wel stoffig, dus ik poets alles met een doek die ik bij de wasbakken beneden vind. Op een van die tafeltjes ligt zo waar een klein kikkertje van aardewerk, met een klein papiertje erbij, waarop staat ureshi kaeru, gelukskikker! Ik word hier helemaal blij van, zie je wel dit is weer zo'n geluksdag. Ik slaap gratis, ik heb het rijk alleen in een zaal waar in een hoek naast de deur een mooi levensgroot schilderij van Kūkai staat. En straks kan ik me voor ¥ 400 gaan wassen in de mooiste en oudste onsen van Japan en me ontspannen in het hete bad!
Als ik het naar mijn zin heb ingericht, eet ik eerst de onigiri op, drink thee en chat met Yvonne en Keiko. Ik vertel ze dat ik het adres van Keiko niet nodig heb achteraf. Ik kan niet een paar dagen bij Keiko thuis in Hiroshima gaan zitten wachten op de post.
Ik bel weer met ING en krijg wat anders te horen: ze sturen mijn nieuwe kaart gewoon naar huis en Jaap kan hem dan naar mij doorsturen. De brief met activeringscode komt eerst, maar die hoef ik niet te hebben. Dat kan Jaap regelen via de website, zodra ik de kaart heb. Nu nog uitvogelen wanneer en waar ongeveer. Zodra Jaap de kaart heeft kan ik het adres doorgeven van de overnachting waar ik ongeveer 3 dagen later zal zijn. Wat ingewikkeld toch allemaal...

Een hele zaal voor mij alleen!

Onder de hoede van Kūkai

Uitzicht op de groene heuvel
Maar nu eerst in bad! In de beginnende schemering wandel ik de tempel uit, ik maak een foto van het pad naast de tempelpoort, dat ik volgen moet als ik straks in het donker terugkom, en wandel naar het eindpunt van de tram, waar de Dōgo Onsen staat. Het is ongeveer 20 minuten lopen. In de buurt van deze beroemde Onsen wandelen veel echtparen en groepjes vriendinnen in yukata met jasje erover. Ze slapen in de sjieke hotels in de buurt en gaan naar de Onsen of zijn daar al geweest en lopen nu te flaneren en te winkelen in de overdekte winkelgalerij naast de Onsen. Het is duidelijk een toeristische attractie. Er rijden meer antieke trammetjes hier en je kunt in een japanse riksja, voorgetrokken door sterke jonge kerels, rondgereden worden. Dōgo Onsen is een mooi oud gebouw van 2 verdiepingen, maar het bad valt me een beetje tegen, het is wel heel mooi, maar ik had het veel groter verwacht en met meer extra baden. Het is er wel erg gezellig druk, het zit vol met kwebbelende vrouwen. Ik heb aanspraak en oogst veel bewondering: Aruki henro desu ka, hitori desu ka? Ah sugoi! Een wandelende henro? En alleen? Verbazend! Ik blijf er wel een uur en voel me heerlijk fris en opgeknapt daarna in mijn schone kleren. Morgenochtend eerst maar een sentakuki, wasmachine, zien te vinden voor mijn wasje...

Het pad in de tempel naar de tsuyado

De overdekte winkelgalerij

Voor Dōgo Onsen
Daarna ga ik op zoek naar Sen Guesthouse, dat is hier in dezelfde buurt. Joost heeft me via Facebook laten weten dat hij daar slaapt. Hij is gestopt met de henro bij tempel 44, mooi op de helft dus. Hij blijft nog 3 dagen hier. In Sen Guesthouse is het een gezellige boel, met veel jonge buitenlandse gasten, vooral uit de States. Voor Joost dus een prima plek. Hij kan me helaas geen geld lenen, want hij heeft ook een probleem met zijn credit card, hij kreeg maar 10.000 yen toen hij 20.000 yen wilde pinnen. Zijn saldo is te laag!
Ze koken hier soms samen met de gasten, zoals okonomiyaki. Dat is echt iets voor Joost, zijn hobby is koken. Vanavond gaan ze na het eten naar een film kijken in de lobby. Tot mijn verrassing zit Ken hier ook. Hij heeft van mijn geldprobleem gehoord en geeft me spontaan 2 briefjes van 10.000 yen. Ik mag hem later terug te betalen via PayPal. Terwijl iedereen naar de Japanse film gaat kijken ga ik achter de MacAirbook zitten en activeer mijn PayPal account onder het genot van flesje warme sake. Ik heb al PayPal account voor mijn privé-rekening. Ik maak er nu ook eentje aan op onze gezamelijke rekening, want daar is de credit card van. Zo kan ik over een paar dagen naar Ken het geld overmaken. Hij vindt het allemaal OK, zegt hij, zie maar, het heeft geen haast.
Joost belooft dat hij morgen om 10 uur naar de poort van Ishiteji komt om daar wat met mij rond te kijken.
Hieronder staan 3 foto's uit het Japan-fotoalbum van Joost.
In Sen Guesthouse: geldschieter Ken!

Okonomiyaki, Japanse pannenkoek
Joost is hier helemaal in zijn element
Om 20 uur ga ik op weg naar mijn slaapzaal in de tempel. Onderweg bij een Super koop ik sushi voor mijn diner en fruit, yoghurt en volkoren cornflakes voor mijn ontbijt.
Met mijn hoofdlamp op vind ik redelijk snel de weg terug door het donkere doolhof van de tempel. Voor de zekerheid heb ik een paar foto's genomen toen het nog licht was, want Ishiteji is echt een groot tempelcomplex, je kunt er zo maar in verdwalen.
In mijn knusse hoekje doe ik het kacheltje aan en ik en geniet van de sushi met warme ocha en werk mijn dagboek bij. Daarna puzzel in de routegids waar ik kan zijn over pakweg 10 dagen, want dan zou mijn credit card ergens moeten aankomen.
Ik ga best laat slapen op 3 futons en onder 3 dekens. Ik heb een schoon onderlaken gevonden tussen de stapels beddengoed en gebruik mijn pareo als bovenlaken. En ik haal een emmertje beneden bij de wasbakken, want naar de WC gaan naar beneden, slaapdronken twee trappen af midden in de nacht, vind ik niet te doen.
Vroeger zou ik juist op dit soort plaatsen bang zijn, het maar griezelig gevonden hebben, zo alleen in een verlaten tempelcomplex in het donker. Maar hier voel ik me volkomen veilig en op mijn gemak.

Mijn knusse hoekje in tsuyado Ishiteji
Klik hier voor alle foto's van deze dag in een diashow. Click here for all pictures of this day in a slideshow.
< Dag 38  

ō